<-PollName->
خبرنامه وب سایت:
آمار
وب سایت:
???????: پویان | 
یک شنبه 28 فروردين 1390
ویروس جانوری و جایگانه آن در بدن جانوران
ویروس از انواع مختلف جانوران از تک یاختگان تا انسان ، جدا شده است. میزبان مهم ویروسها در بی مهرگان ، بندپایان هستند، خصوصا کنه ها و حشرات. پاره ای از ویروسها در عین حال که در حشرات تکثیر می یابند، می توانند در گیاه یا در جانور مولد بیماری باشند، ولی برای خود حشرات بیماریزا محسوب نمی شوند. نظر به اینکه حشرات ناقل بسیاری از ویروسها هستند، از اهمیت اقتصادی خاصی برخوردار هستند.
ویروس از انواع مختلف جانوران از تک یاختگان تا انسان ، جدا شده است. میزبان مهم ویروسها در بی مهرگان ، بندپایان هستند، خصوصا کنه ها و حشرات. پاره ای از ویروسها در عین حال که در حشرات تکثیر می یابند، می توانند در گیاه یا در جانور مولد بیماری باشند، ولی برای خود حشرات بیماریزا محسوب نمی شوند. نظر به اینکه حشرات ناقل بسیاری از ویروسها هستند، از اهمیت اقتصادی خاصی برخوردار هستند.
ویروسها در اکثر مهره داران فعالیت دارند و در ماهیها ، دوزیستان و پرندگان و پستانداران بیماریهایی ایجاد می کنند که گاهی علایم آنها به شکل تومور نمایان می شود. ویروسها در انسان نیز بیماریهای گوناگونی مانند اوریون ، سرخک ، پولیومیلیت ، تب زرد ، آبله ، آنفلوآنزا ، آبله مرغان و ... ایجاد می کنند.
● رابطه ویروسهای جانوری با یاخته های میزبان
در سالهای اخیر به علت استفاده از کشت بافت ، جانوران آزمایشگاهی و جنین مرغ برای پرورش ویروسها مطالعه در مورد ویروسهای جانوری به میزان قابل ملاحظه ای توسعه یافته است. مطالعات انجام شده نشان داده اند که در مواردی مانند تبخال می توان ویروس مولد را از یاخته های میزبان آلوده در زمان معینی جدا کرد، در صورتی که در مورد بعضی بیماریها ، مانند پولیو میلیت به علت اینکه ویروس پس از ایجاد آلودگی از بین می رود، این عمل امکان پذیر نیست. پس از ابداع روش کشت یاخته ای ، مطالعه در مورد ارتباط بین ویروسهای جانوری با میزبانشان نیز کم و بیش گسترش یافت. بطور کلی ، اثر ویروس بر یاخته میزبان به یکی از دو طریق زیر است:
● تغییر شکل و مرگ ناگهانی یاخته میزبان.
اثری که شبیه به حالت اول است، ولی کندتر و دیرتر ظاهر می شود. علت تاخیر در ظهور علائم اصلی توسط ویروسهای گروه دوم مربوط به طولانی بودن دوره زندگی ویروس است.یاخته های جانوری دیواره یاخته ای ندارند، غشای سیتوپلاسمی آنها قابل ارتجاع بوده، از غشای واحد تشکیل شده است. بنابراین در یاخته های جانوری ، غشای سیتوپلاسمی تنها راه ورود ویروسهاست.
رشد ویروسهای جانوری در شرایط آزمایشگاه
برخی از ویروسهای جانوری را می توان منحصرا در بدن حیوانات زنده نظیر موش ، خرگوش و خوکچه هندی پرورش داد. اکثر تجربیات مربوط به مطالعه واکنشهای ایمنی نسبت به عفونتهای ویروسی نیز باید در بدن حیوانات آلوده شده انجام گیرد. بطور کلی تلقیح حیوانات برای تشخیص ویروسها در نمونه های بالینی مورد استفاده قرار می گیرد. به دنبال آلوده کردن حیوان با ویروسها ، آنها را باید از نظر پیدایش بیماری مورد بررسی قرار داد، یا حیوان را کشته و از بافتهای آلوده برای بررسی و ارزیابی قدرت بیماریزایی ویروس استفاده نمود.
● ازدیاد ویروسهای جانوری
اکثر ویروسهای جانوری پس از ورود به آهستگی شروع به ازدیاد می کنند و علایم آلودگی را پس از چند روز یا یک هفته آشکار می سازند. تمام ویروسهای واجد DNA از جمله آنهایی که در سیتوپلاسم ساخته می شوند، مانند ویروس آبله گاوی و آنهایی که هسته در ازدیاد آنها سهیم است، مانند ویروس تبخال دوره نهان طولانی دارند.
ویروسهایی که واجد RNA دو رشته ای هستند و ویروسهای سرطانی ، نیز دارای دوره نهان طولانی هستند. عامل تب برفکی بعد از ۳ ساعت شروع به ازدیاد می کند و پس از حدود ۶ ساعت کامل می شود. ویروسهای بزرگ ممکن است پس از ۲۴ ساعت شروع به ازدیاد کنند. بطور کلی زمان لازم برای ازدیاد ویروسهای جانوری بر حسب نوع ویروس میزبان متفاوت است.
● اثر ویروسهای جانوری بر یاخته های میزبان موجود زنده
ویروسها بر حالت فیزیولوژیک و ژنتیک یاخته های میزبان خود اثر می گذارند. ویروسها به نوکلئوتیدها ، اسیدهای آمینه و برخی از آنزیمهای یاخته میزبان احتیاج دارند و بنابراین کم شدن مواد غذایی مورد نیاز میزبان از رشد ویروسها نیز می کاهد. ویروسها بر یاخته های میزبان به طرق مختلف موثرند و اثرات آنها ممکن است به صورت جلوگیری از اعمال زیست شیمیایی یاخته های میزبان و مرگ آنها و یا تحریک یاخته های میزبان برای تقسیم باشد. در برخی از موارد ویروسها بر یاخته های میزبان هیچ گونه اثری ندارند. اثر ویروسها بر یاخته های میزبان ممکن است نسبت به نوع ویروس در مراحل گوناگون متفاوت باشد.
● تشخیص بیماریهای ویروسی
در ویروس شناسی جدید ، برای تشخیص ویروسهای مولد بیماری در جانوران از روش خاص پیروی می کنند. ابتدا از خون ، ادرار ، مدفوع ، ترشحات گلو یا چشم نمونه هایی برمی دارند و پس از له کردن ، با استفاده از آنتی بیوتیکهای خاصی باکتریهای موجود در آنها را از بین می برند. سپس بوسیله صافی یا با استفاده از سانتریفوژ ویروسها را از باکتریها و اجزا آنها جدا می کنند. نمونه ها را به محیط کشت اضافه می کنند. سپس ویروسها را جدا کرده و آنها را از نظر زیست شیمیایی و سرم شناختی بررسی می کنند.
● کنترل بیماریهای ویروسی جانوری
یکی از مسائل مهم علم ویروس شناسی بدست آوردن اطلاعات لازم در مورد بیماریهای ویروسی و مطالعه درباره چگونگی پیشگیری آنهاست. بطور کلی به دو طریق می توان بیماریهای ویروسی را تحت کنترل قرار داد.
● استفاده از واکسن
استفاده از واکسن نخستین بار توسط ادوارد جنر به سال ۱۷۹۸ در مورد بیماری آبله آغاز شد. به تدریج واکسنهای پیشگیری کننده علیه اغلب بیماریهای ویروسی مانند تب زرد و بیماری هاری و پولیومیلیت تهیه گردید.
● استفاده از مواد شیمیایی
اطلاعات زیادی در مورد نحوه عمل مواد دارویی مانند پورومایسین ، اکتینومایسین و سیکلوهگزیمید بر روی سنتز اسیدهای نوکلئیک بدست آمده است. چون سنتز اسیدهای نوکلئیک ویروسها و یاخته های میزبان کم و بیش به یک صورت انجام می گیرد، لذا استفاده از داروهایی که باعث بروز اختلال در اسیدهای مزبور در ویروسها می شوند، برای یاخته میزبان نیز زیان آور است.
● ژنتیک ویروسهای جانوری
آنالیز ژنتیکی ، روش مفیدی برای درک ساختمان و فعالیت ژنوم ویروسی ، محصولات آن و نقش آنها در ایجاد عفونت و بیماری است. شناخت تغییرات آنتی ژنی ویروس از لحاظ بالینی دارای اهمیت زیادی است. ویروسهایی که در سطح خود آنتی ژنهای پایداری دارند، مانند ویروس سرخک را می توان به کمک واکسیناسیون کنترل کرد، اما سایر ویروسها که آنتی ژنهای متعددی دارند، یا آنتی ژن خود را همواره تغییر می دهند، نظیر ویروس آنفلوآنزا را به راحتی نمی توان با واکسیناسیون کنترل کرد. در چنین مواردی به کمک آنالیز ژنتیکی می توان واکسنهای موثرتری بر ضد این بیماریهای ویروسی تهیه کرد.
ویروس از انواع مختلف جانوران از تک یاختگان تا انسان ، جدا شده است. میزبان مهم ویروسها در بی مهرگان ، بندپایان هستند، خصوصا کنه ها و حشرات. پاره ای از ویروسها در عین حال که در حشرات تکثیر می یابند، می توانند در گیاه یا در جانور مولد بیماری باشند، ولی برای خود حشرات بیماریزا محسوب نمی شوند. نظر به اینکه حشرات ناقل بسیاری از ویروسها هستند، از اهمیت اقتصادی خاصی برخوردار هستند.
ویروسها در اکثر مهره داران فعالیت دارند و در ماهیها ، دوزیستان و پرندگان و پستانداران بیماریهایی ایجاد می کنند که گاهی علایم آنها به شکل تومور نمایان می شود. ویروسها در انسان نیز بیماریهای گوناگونی مانند اوریون ، سرخک ، پولیومیلیت ، تب زرد ، آبله ، آنفلوآنزا ، آبله مرغان و ... ایجاد می کنند.
● رابطه ویروسهای جانوری با یاخته های میزبان
در سالهای اخیر به علت استفاده از کشت بافت ، جانوران آزمایشگاهی و جنین مرغ برای پرورش ویروسها مطالعه در مورد ویروسهای جانوری به میزان قابل ملاحظه ای توسعه یافته است. مطالعات انجام شده نشان داده اند که در مواردی مانند تبخال می توان ویروس مولد را از یاخته های میزبان آلوده در زمان معینی جدا کرد، در صورتی که در مورد بعضی بیماریها ، مانند پولیو میلیت به علت اینکه ویروس پس از ایجاد آلودگی از بین می رود، این عمل امکان پذیر نیست. پس از ابداع روش کشت یاخته ای ، مطالعه در مورد ارتباط بین ویروسهای جانوری با میزبانشان نیز کم و بیش گسترش یافت. بطور کلی ، اثر ویروس بر یاخته میزبان به یکی از دو طریق زیر است:
● تغییر شکل و مرگ ناگهانی یاخته میزبان.
اثری که شبیه به حالت اول است، ولی کندتر و دیرتر ظاهر می شود. علت تاخیر در ظهور علائم اصلی توسط ویروسهای گروه دوم مربوط به طولانی بودن دوره زندگی ویروس است.یاخته های جانوری دیواره یاخته ای ندارند، غشای سیتوپلاسمی آنها قابل ارتجاع بوده، از غشای واحد تشکیل شده است. بنابراین در یاخته های جانوری ، غشای سیتوپلاسمی تنها راه ورود ویروسهاست.
رشد ویروسهای جانوری در شرایط آزمایشگاه
برخی از ویروسهای جانوری را می توان منحصرا در بدن حیوانات زنده نظیر موش ، خرگوش و خوکچه هندی پرورش داد. اکثر تجربیات مربوط به مطالعه واکنشهای ایمنی نسبت به عفونتهای ویروسی نیز باید در بدن حیوانات آلوده شده انجام گیرد. بطور کلی تلقیح حیوانات برای تشخیص ویروسها در نمونه های بالینی مورد استفاده قرار می گیرد. به دنبال آلوده کردن حیوان با ویروسها ، آنها را باید از نظر پیدایش بیماری مورد بررسی قرار داد، یا حیوان را کشته و از بافتهای آلوده برای بررسی و ارزیابی قدرت بیماریزایی ویروس استفاده نمود.
● ازدیاد ویروسهای جانوری
اکثر ویروسهای جانوری پس از ورود به آهستگی شروع به ازدیاد می کنند و علایم آلودگی را پس از چند روز یا یک هفته آشکار می سازند. تمام ویروسهای واجد DNA از جمله آنهایی که در سیتوپلاسم ساخته می شوند، مانند ویروس آبله گاوی و آنهایی که هسته در ازدیاد آنها سهیم است، مانند ویروس تبخال دوره نهان طولانی دارند.
ویروسهایی که واجد RNA دو رشته ای هستند و ویروسهای سرطانی ، نیز دارای دوره نهان طولانی هستند. عامل تب برفکی بعد از ۳ ساعت شروع به ازدیاد می کند و پس از حدود ۶ ساعت کامل می شود. ویروسهای بزرگ ممکن است پس از ۲۴ ساعت شروع به ازدیاد کنند. بطور کلی زمان لازم برای ازدیاد ویروسهای جانوری بر حسب نوع ویروس میزبان متفاوت است.
● اثر ویروسهای جانوری بر یاخته های میزبان موجود زنده
ویروسها بر حالت فیزیولوژیک و ژنتیک یاخته های میزبان خود اثر می گذارند. ویروسها به نوکلئوتیدها ، اسیدهای آمینه و برخی از آنزیمهای یاخته میزبان احتیاج دارند و بنابراین کم شدن مواد غذایی مورد نیاز میزبان از رشد ویروسها نیز می کاهد. ویروسها بر یاخته های میزبان به طرق مختلف موثرند و اثرات آنها ممکن است به صورت جلوگیری از اعمال زیست شیمیایی یاخته های میزبان و مرگ آنها و یا تحریک یاخته های میزبان برای تقسیم باشد. در برخی از موارد ویروسها بر یاخته های میزبان هیچ گونه اثری ندارند. اثر ویروسها بر یاخته های میزبان ممکن است نسبت به نوع ویروس در مراحل گوناگون متفاوت باشد.
● تشخیص بیماریهای ویروسی
در ویروس شناسی جدید ، برای تشخیص ویروسهای مولد بیماری در جانوران از روش خاص پیروی می کنند. ابتدا از خون ، ادرار ، مدفوع ، ترشحات گلو یا چشم نمونه هایی برمی دارند و پس از له کردن ، با استفاده از آنتی بیوتیکهای خاصی باکتریهای موجود در آنها را از بین می برند. سپس بوسیله صافی یا با استفاده از سانتریفوژ ویروسها را از باکتریها و اجزا آنها جدا می کنند. نمونه ها را به محیط کشت اضافه می کنند. سپس ویروسها را جدا کرده و آنها را از نظر زیست شیمیایی و سرم شناختی بررسی می کنند.
● کنترل بیماریهای ویروسی جانوری
یکی از مسائل مهم علم ویروس شناسی بدست آوردن اطلاعات لازم در مورد بیماریهای ویروسی و مطالعه درباره چگونگی پیشگیری آنهاست. بطور کلی به دو طریق می توان بیماریهای ویروسی را تحت کنترل قرار داد.
● استفاده از واکسن
استفاده از واکسن نخستین بار توسط ادوارد جنر به سال ۱۷۹۸ در مورد بیماری آبله آغاز شد. به تدریج واکسنهای پیشگیری کننده علیه اغلب بیماریهای ویروسی مانند تب زرد و بیماری هاری و پولیومیلیت تهیه گردید.
● استفاده از مواد شیمیایی
اطلاعات زیادی در مورد نحوه عمل مواد دارویی مانند پورومایسین ، اکتینومایسین و سیکلوهگزیمید بر روی سنتز اسیدهای نوکلئیک بدست آمده است. چون سنتز اسیدهای نوکلئیک ویروسها و یاخته های میزبان کم و بیش به یک صورت انجام می گیرد، لذا استفاده از داروهایی که باعث بروز اختلال در اسیدهای مزبور در ویروسها می شوند، برای یاخته میزبان نیز زیان آور است.
● ژنتیک ویروسهای جانوری
آنالیز ژنتیکی ، روش مفیدی برای درک ساختمان و فعالیت ژنوم ویروسی ، محصولات آن و نقش آنها در ایجاد عفونت و بیماری است. شناخت تغییرات آنتی ژنی ویروس از لحاظ بالینی دارای اهمیت زیادی است. ویروسهایی که در سطح خود آنتی ژنهای پایداری دارند، مانند ویروس سرخک را می توان به کمک واکسیناسیون کنترل کرد، اما سایر ویروسها که آنتی ژنهای متعددی دارند، یا آنتی ژن خود را همواره تغییر می دهند، نظیر ویروس آنفلوآنزا را به راحتی نمی توان با واکسیناسیون کنترل کرد. در چنین مواردی به کمک آنالیز ژنتیکی می توان واکسنهای موثرتری بر ضد این بیماریهای ویروسی تهیه کرد.
نظرات شما عزیزان:
????????: ویروس جانوری, ,
